Υγεία - Περιβάλλον
Ραγάδα δακτυλίου: Συμπτώματα και αντιμετώπιση
Γράφει ο Δημήτρης Λιναρδούτσος, M.D, M.Sc. Ph.D, Χειρουργός παχέος εντέρου, Επιμελητής Προηγμένης Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής Κλινικής Metropolitan General.
Τι είναι η ραγάδα δακτυλίου;
Η ραγάδα είναι ένα μικρό σκίσιμο του πρωκτοδέρματος, του δέρματος δηλαδή του πρωκτού. Συχνότερα προκαλεί πόνο αλλά μπορεί να προκαλέσει και αιμορραγία. Είναι μία αρκετά συχνή πάθηση, αλλά συχνά υπάρχει σύγχυση μεταξύ της ραγάδας και άλλων παθήσεων του πρωκτού που και αυτές προκαλούν αιμορραγία, όπως οι αιμορροΐδες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εμφάνισης ραγάδας δακτυλίου;
Τα κλασικά συμπτώματα είναι ο οξύς έντονος πόνος κατά την αφόδευση ή μετά την αφόδευση και η παρουσία μικρής ποσότητας φρέσκου κόκκινου αίματος. Οι ασθενείς περιγράφουν τον πόνο ως «τραυματισμό σαν να πέρασε γυαλί».
Για το λόγο αυτό συχνά μερικοί ασθενείς αποφεύγουν ή αναστέλλουν την αφόδευση λόγω των συμπτωμάτων, φοβούμενοι ότι θα πονέσουν. Η κατάσταση τότε γίνεται χειρότερη καθώς τα κόπρανα γίνονται πιο σκληρά και προκαλούν εκ νέου τα συμπτώματα.
Πώς δημιουργείται η ραγάδα δακτυλίου;
Οτιδήποτε μπορεί να ερεθίσει ή να τραυματίσει τον πρωκτό, μπορεί να είναι αιτία της δημιουργίας μίας ραγάδας. Συνήθως ή έναρξη των συμπτωμάτων προκαλείται από τη δίοδο σκληρών κοπράνων. Όχι όμως πάντοτε. Στο παρελθόν πιστεύαμε ότι η δημιουργία της οφείλεται απλά και μόνο σε μία «δύσκολη ή επίπονη» κένωση. Ο μηχανισμός δημιουργίας της είναι λίγο πιο περίπλοκος. Σχετίζεται με την λειτουργία και τον τόνο του σφιγκτήρα.
Άλλες αιτίες, σπανιότερες, μπορεί να είναι συνύπαρξη κάποιου εντερικού φλεγμονώδους νοσήματος (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα), ή ακόμα και πολύ έντονες διάρροιες.
Ποια είναι η θεραπεία της ραγάδας δακτυλίου;
Συχνότατα, η αντιμετώπιση της διάρροιας ή της δυσκοιλιότητας είναι αρκετή για να υποχωρήσει και η ραγάδα. Το σκίσιμο αυτό του πρωκτοδέρματος, ο οργανισμός φυσιολογικά προσπαθεί να το επουλώσει. Μία οξεία ραγάδα αντιμετωπίζεται αρχικά συντηρητικά με διατροφικές συμβουλές και προσθήκη κάποιων αναλγητικών φαρμάκων.
Τα Υδρόλουτρα 10-20 λεπτών με χλιαρό ή ζεστό νερό πολύ συχνά βοηθούν στην χαλάρωση των μυών του πρωκτού, τη λύση του σπασμού και την ελάττωση του πόνου. Κάποιες φορές προσθέτουμε σκευάσματα που ελαττώνουν τον τόνο των πρωκτικών μυών (π.χ. Rectogesic), ώστε να διευκολύνουμε την διαδικασία επούλωσης.
Θα χρειαστώ χειρουργείο για τη ραγάδα δακτυλίου;
Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει θέση επί αποτυχίας της συντηρητικής αντιμετώπισης, επί χρονιότητας των συμπτωμάτων και επί αδυναμίας επούλωσης. Ραγάδες οι οποίες είναι ανθεκτικές στην συντηρητική αντιμετώπιση, σε περιπτώσεις που οι ασθενείς επηρεάζονται σημαντικά από τα συμπτώματα, ή δεν μπορούν να λάβουν συντηρητική αγωγή μπορούν και πρέπει να αντιμετωπιστούν χειρουργικά.
Η βάση της χειρουργικής αντιμετώπισης είναι η μείωση της υπερτονίας (του σπασμού) του σφιγκτήρα. Μια από τις επιλογές είναι η έγχυση Botox για να προκληθεί χαλάρωση των σφιγκτήρων, χωρίς να επηρεάζεται η εγκράτεια του ασθενούς. Η διάρκεια δράσης είναι μερικοί μήνες, ικανός χρόνος για να επιτευχθεί η επούλωση της ραγάδας, ενώ η θεραπεία μπορεί να επαναληφθεί στο μέλλον, αν χρειαστεί.
Σε άλλες περιπτώσεις γίνεται μια μικρή διατομή του σφιγκτήρα, ώστε έτσι να προκληθεί η επιθυμητή χαλάρωση. Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής επιστρέφει σπίτι μερικές ώρες μετά το χειρουργείο. Ο χειρουργός είναι ο μόνος κατάλληλος να σας εξηγήσει τις ενδείξεις και την καταλληλόλητα της κάθε μεθόδου για τα συμπτώματα σας.
Μπορεί να ξαναδημιουργηθεί η ραγάδα δακτυλίου;
Δεν αποκλείεται. Δυστυχώς είναι ένα πρόβλημα το οποίο σε λίγες περιπτώσεις επανέρχεται, ειδικά αν ο ασθενής δεν ακολουθήσει τις διατροφικές συμβουλές που θα του δοθούν. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων δε θα εμφανισθεί ξανά.
Σχετίζεται η ραγάδα με τον καρκίνο του εντέρου ή του πρωκτού;
Όχι! Πρόκειται για μία δερματική βλάβη και δεν σχετίζεται καθόλου με κακοήθεια. Όμως τα συμπτώματα της ραγάδας μπορεί να προκληθούν κι από άλλες παθήσεις της περιοχής, ενώ τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν και με συμπτώματα άλλων παθήσεων της περιοχής, ο ασθενής πρέπει πάντα να εξετάζεται από κάποιον ειδικό.
*Άρθρο του Δημήτρη Λιναρδούτσου, M.D, M.Sc. Ph. D, Χειρουργού παχέος εντέρου, Επιμελητή Προηγμένης Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής Κλινικής Metropolitan General.
