Υγεία - Περιβάλλον

Αποφύγετε το διαβήτη με 4 απλούς κανόνες

Γράφει ο Ευμενης Π. Καραφυλλίδης BSc (Hons), MSc, NYSCDN, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Πανεπιστημίων Leeds M., (Αγγλία) και Columbia (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ), Διευθυντής Διαιτολογικού Τμήματος Metropolitan General.

Σύμφωνα με τον American Diabetes Association, ο διαβήτης είναι μία σοβαρή ασθένεια που επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να παράγει ινσουλίνη, μία ορμόνη που επιτρέπει στην γλυκόζη να εισέλθει στα κύτταρα του σώματος και να την χρησιμοποιήσει για την παραγωγή ενέργειας.

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στο μέλλον θα εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2. Με μερικές τροποποιήσεις στην καθημερινότητά μας μπορούμε να αποφύγουμε την πιθανότητα να εμφανίσουμε διαβήτη.

Ο διαβήτης τύπου 2 έχει λιγότερες εκδηλώσεις από τον διαβήτη τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη, ο οποίος προκαλεί μεγάλη μείωση σωματικού βάρους με χειρότερη επίπτωση το διαβητικό κόμμα που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θάνατο. Στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 1, το πάγκρεας σταματάει την παραγωγή της ινσουλίνης, πράγμα που σημαίνει ότι η ινσουλίνη πρέπει να χορηγηθεί με ένεση, συνήθως δύο ή και περισσότερες φορές ημερησίως. Ο διαβήτης τύπου 2 συνήθως διαπιστώνεται γύρω στα έξι χρόνια μετά την εκδήλωση της ασθένειας. Αυτό σημαίνει ότι περίπου έξι χρόνια, το σώμα παράγει λιγότερη ινσουλίνη από ότι χρειάζεται, ή τα κύτταρα αντιστέκονται στην ινσουλίνη που παράγει το σώμα. Συχνά, η αντίσταση και η ανεπάρκεια της ινσουλίνης συμβαίνει ταυτόχρονα. Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους ανθρώπους που πάσχουν είτε από διαβήτη τύπου 1 είτε τύπου 2, είναι η μονίμως αυξημένη γλυκόζη στο αίμα. Αυτή η ανεξέλεγκτη αύξηση της γλυκόζης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, τόσο στις αρτηρίες όσο και στις φλέβες, και τελικά να οδηγήσει σε ανεπάρκεια οργάνων (πιο συχνά στην καρδιά και στους νεφρούς). Επίσης παρατηρούνται βλάβες στα μάτια οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε τύφλωση. Προβλήματα προκαλούνται ακόμα και στα νεύρα που οδηγούν σε δερματικά έλκη ή και ακρωτηριασμό.

Τα συμπτώματα στον διαβήτη τύπου 2 είναι σταδιακά και συχνά δεν είναι εμφανή. Τέτοια συμπτώματα είναι, το αίσθημα κόπωσης (σε πιο έντονο βαθμό οπό ότι συνήθως), αλλαγές στην όραση και συχνή διούρηση. Επειδή οι συγκεκριμένες αλλαγές είναι πολύ μικρές, μαθαίνουμε να ζούμε με αυτές, και τις προσαρμόζουμε στην καθημερινότητά μας. Καθώς όμως τις συνηθίζουμε, ουσιαστικά αγνοούμε τα σημάδια της ασθένειας. Δυστυχώς αυτό είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος, γιατί αν λαμβάναμε υπόψιν μας τα συμπτώματα θα μπορούσαμε να αποτρέψουμε την εξέλιξη της ασθένειας, μια ασθένεια που τελικά προσβάλει όλα τα ζωτικά μας όργανα.

Παρά τις πρόσφατες προόδους που έγιναν πάνω στην έρευνα για το διαβήτη και την παραγωγή πιο αποτελεσματικών φάρμακων για τη βοήθεια των ανθρώπων να διαχειρίζονται την ασθένειά τους, δυστυχώς, η εμφάνιση του διαβήτη δεν δείχνει σημάδια μείωσης.

4 απλοί κανόνες για να αποτρέψετε το διαβήτη

1. Μείωση βάρους: δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα γονίδιά μας, αλλά μπορούμε να ελέγξουμε το νούμερο του τζιν μας. Χάνοντας μόνο το 5% από το αρχικό μας βάρος μειώνουμε των κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Αυτό είναι μια καλή αρχή. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές διατροφικές προσεγγίσεις που είναι κατάλληλες για τη μείωση βάρους.
2. Άσκηση: νέες έρευνες έδειξαν ότι οποιαδήποτε είδος άσκησης βελτιώνει τον έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα. Δεν χρειάζεται να τρέχετε όλη μέρα, αρκεί λίγο περπάτημα. Μπορείτε επίσης να κάνετε ασκήσεις αντίστασης με βάρη για να δυναμώσετε τους μυς σας.
3. Ιατρικός έλεγχος: αυτό μας πάει πίσω στα γονίδια. Αν κάποιος από τους πρώτου βαθμού συγγενείς σας (γονείς, αδέρφια) έχει διαβήτη τύπου 2, τότε έχετε γενετική προδιάθεση. Αν είστε υπέρβαρος τότε ο κίνδυνος διπλασιάζεται. Aν ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή, εντάξετε την άσκηση στην καθημερινότητά σας και διατηρείτε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα, τότε θα πετύχετε το στόχο σας. Αν οι τιμές της γλυκόζη στο αίμα είναι περισσότερο αυξημένες απ΄ ότι ήταν συνήθως δεν σημαίνει ότι έχετε διαβήτη τύπου 2, όμως θα πρέπει να προσέξετε για να αποφύγετε τις επιπλοκές.
4. Πάρτε τον έλεγχο στα χέρια σας: αν έχετε διαβήτη, μπορείτε να μάθετε να ελέγχετε εσείς την ασθένεια και όχι αυτή εσάς. Αυτό επιτυγχάνεται, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής και ήπιας άσκησης καθώς και κάνοντας συχνές εξετάσεις. Είναι πολύ σημαντικό να ακολουθείτε τις συστάσεις του διαιτολόγου σας και να ελέγχετε συχνά την γλυκόζη του αίματος. Οι διατροφικές οδηγίες για το διαβήτη δεν εστιάζονται στην απαγόρευση κανενός τροφίμου ή ροφήματος. Τα επιστημονικά δεδομένα μάλιστα δείχνουν πως τα φρούτα και οι αμυλούχες τροφές όπως τα μακαρόνια, το ρύζι και οι πατάτες δεν απαγορεύονται στα άτομα με διαβήτη, ενώ ο Αμερικανικός Διαβητολογικός Σύλλογος επιβεβαιώνει πως τα φυσικά και πρόσθετα σάκχαρα, όπως η φρουκτόζη που υπάρχει στα φρούτα και η ζάχαρη, μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο από το διαβητικό ασθενή, εφόσον πάντα λαμβάνεται υπόψιν η συνολική συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη υδατανθράκων.

Η σωστή διατροφική εκπαίδευση είναι που παίζει καταλυτικό ρόλο στη σωστή διαχείριση του σακχάρου και αφορά την κατανάλωση των τροφίμων με μέτρο, το σταθερό καταμερισμό των υδατανθράκων (συνεπώς και των αμυλούχων) στα γεύματα της ημέρας, την πραγματοποίηση μικρών και συχνών γευμάτων, καθώς και την επιλογή τροφίμων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη. Για τα άτομα που επιθυμούν να αποφύγουν τη πρόσθετη ζάχαρη υπάρχει και η επιλογή των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών υλών.

*

 *Άρθρο του Ευμενη Π. Καραφυλλίδη BSc (Hons), MSc, NYSCDN, Κλινικού Διαιτολόγου – Διατροφολόγου, Πανεπιστημίων Leeds M., (Αγγλία) και Columbia (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ), Διευθυντή Διαιτολογικού Τμήματος Metropolitan General.