Υγεία - Περιβάλλον

Σακχαρώδης διαβήτης κύησης

Γράφει η Ελένη Αναστασίου, Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος, Διευθύντρια Ιατρείου Διαβήτη και Κύησης, ΜΗΤΕΡΑ.

Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης (ΣΔΚ);

Η εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη, δηλαδή αυξημένου σακχάρου στο αίμα, για πρώτη φορά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δύο στις δέκα έγκυοι μπορεί να παρουσιάσουν σακχαρώδη διαβήτη της κύησης, χωρίς να γνωρίζουν ότι έχουν σακχαρώδη διαβήτη.

Ποιες κατηγορίες γυναικών έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης;

Μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης έχουν οι γυναίκες που έχουν στο ιστορικό τους ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:

• Προηγούμενο σακχαρώδη διαβήτη της κύησης
• Παχυσαρκία
• Σακχαρώδη διαβήτη στην οικογένεια (γονείς-αδέλφια)
• Ηλικία μεγαλύτερη από 30 έτη
• Γέννηση προηγούμενου μωρού με βάρος μεγαλύτερο από 4 χλγρ.
• Προηγούμενο ενδομήτριο θάνατο εμβρύου
• Εμφάνιση αυξημένης αρτηριακής πίεσης στη διάρκεια προηγούμενης εγκυμοσύνης.
• Εμφάνιση σακχάρου στα ούρα. 

Πρέπει να τονίσουμε ότι η παρουσία αυτών των παραγόντων κινδύνου δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι θα εμφανιστεί Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης. Επίσης ισχύει και το αντίστροφο: δηλαδή γυναίκες χωρίς κανέναν από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου να παρουσιάζουν Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η δοκιμασία διάγνωσης γίνεται στον 6ο μήνα της εγκυμοσύνης (μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας). Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί ο θεράπων ιατρός (συνήθως ο γυναικολόγος) να ζητήσει την εξέταση και νωρίτερα.

Η διάγνωση του Σακχαρώδους Διαβήτη Κύησης στηρίζεται αποκλειστικά σε εργαστηριακή εξέταση(σακχαραιμική καμπύλη), γιατί δεν υπάρχουν εμφανή στοιχεία από το ιστορικό και την κλινική εξέταση.

Κριτήρια διάγνωσης:

• Χορήγηση 75 g γλυκόζης από το στόμα.
• Μέτρηση γλυκόζης αίματος ανά ώρα επί 2ωρο.

• Αν μία ή περισσότερες τιμές είναι ίσες ή μεγαλύτερες από τα ανωτέρω όρια, τότε έχουμε διάγνωση Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης.
• Η δοκιμασία πρέπει να γίνεται το πρωί μετά από 8ωρη-14ωρη νηστεία.
• Η εξεταζόμενη έγκυος πρέπει τουλάχιστον τις 3 προηγούμενες ημέρες να τρώει κανονικά (αρκετά ζυμαρικά-φρούτα), χωρίς να κάνει δίαιτα, και να μην περιορίζει τη φυσική της δραστηριότητα.

Ποιες πιθανές βλάβες στο έμβρυο προλαμβάνει η θεραπεία του Σακχαρώδους Διαβήτη Κύησης;

Η διάγνωση του Σακχαρώδους Διαβήτη Κύησης και η άμεση θεραπευτική αντιμετώπισή του έχει ως στόχο να προφυλάξει το έμβρυο από μια παθολογική κατάσταση που περιγράφεται ως μακροσωμία και εκφράζεται με τη συσσώρευση λίπους στο σώμα του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το βάρος στη γέννηση να ξεπερνά τα 4 χλγρ., προκαλώντας δυσκολίες στον τοκετό. Επίσης, αμέσως μετά τη γέννηση μπορεί το νεογνό να εμφανίσει υπογλυκαιμία.

Τέλος, τα παιδιά μητέρων με Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης παρουσιάζουν στην εφηβεία συχνότερα παχυσαρκία και διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη.

Ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση;

Ο θεραπευτικός στόχος είναι η διατήρηση του σακχάρου αίματος στα φυσιολογικά για την κύηση επίπεδα. Τούτο επιτυγχάνεται με τη μέτρηση του σακχάρου από την ίδια την έγκυο (νηστική και μία ώρα μετά τα γεύματα) με τη χρήση μετρητή γλυκόζης.

Στην έγκυο χορηγείται διαιτητική αγωγή προσαρμοσμένη στις ανάγκες της κύησης, στο σωματικό της βάρος και στις προτιμήσεις της. Ενδείκνυται η σωματική άσκηση, π.χ. περπάτημα μετά τα γεύματα, εφόσον δεν υπάρχουν μαιευτικές αντενδείξεις.

Αν όμως δεν επιτυγχάνονται φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου, θα χορηγηθεί ινσουλίνη. Η θεραπεία με ινσουλίνη χορηγείται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης επηρεάζει το πώς και πότε θα γίνει ο τοκετός ή και τον θηλασμό;

Η έγκυος με Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης που παρακολουθείται τακτικά και θεραπεύεται σωστά μπορεί να προχωρήσει μέχρι το τέλος της κύησης και να γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό, εκτός κι αν συντρέχουν άλλοι μαιευτικοί λόγοι ανεξάρτητοι του Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης. Οι γυναίκες μπορούν να θηλάσουν κανονικά μετά τον τοκετό.

Ποιες είναι οι πιθανότητες στις γυναίκες με Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης να εμφανισθεί Σακχαρώδης Διαβήτης στο μέλλον;

Μετά τον τοκετό η μεγάλη πλειονότητα των γυναικών με Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης θα επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου. Αυτό θα διαπιστωθεί με τη διενέργεια της εξέτασης της σακχαραιμικής καμπύλης, που θα γίνει 6-12 εβδομάδες μετά τον τοκετό.

Παρά ταύτα, η εγκυμοσύνη αποτελεί μια φυσιολογική δοκιμασία-στρες που αποκαλύπτει ομάδες γυναικών που μπορεί να εμφανίσουν Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) με την πάροδο της ηλικίας. Για την πρόληψη εμφάνισης του ΣΔ2, οι γυναίκες με ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης πρέπει να στοχεύσουν σε φυσιολογικό σωματικό βάρος σε συνδυασμό με συστηματική σωματική άσκηση. Επίσης πρέπει να ελέγχουν το σάκχαρο αίματος κάθε 1-3 έτη. Τέλος, σε πιθανή μελλοντική εγκυμοσύνη πρέπει έγκαιρα να γίνεται ο έλεγχος για πιθανό Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης. 

*Άρθρο της Ελένης Αναστασίου, Ενδοκρινολόγου – Διαβητολόγου, Διευθύντριας Ιατρείου Διαβήτη και Κύησης, ΜΗΤΕΡΑ.