Υγεία - Περιβάλλον

Διατήρηση της γονιμότητας με κρυοσυντήρηση ωαρίων για κοινωνικούς λόγους: επιλογή ή δικαίωμα;

Γράφει ο Γεώργιος Ιωαννίδης, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, Μονάδα ΥΓΕΙΑ IVF ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ.

Οι στατιστικές για τις γεννήσεις με βάση τον πληθυσμό καταδεικνύουν συνεχή αύξηση του αριθμού των γυναικών που επιλέγουν να επιβραδύνουν τις αναπαραγωγικές διαδικασίες σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η συχνότητα της υπογονιμότητας αυξάνεται σημαντικά μετά την ηλικία των 35 ετών και από την ηλικία των 45 ετών το 99% των γυναικών δεν μπορούν να μείνουν έγκυες.

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες γυναίκες ηλικίας 30-40 ετών αναζητούν διαδικασίες διατήρησης της γονιμότητας με κρυοσυντήρηση ωαρίων για κοινωνικούς λόγους. 

Υπογονιμότητα και ηλικία της γυναίκας

Με την πάροδο του χρόνου μειώνεται τόσο o αριθμός των ωαρίων όσο και η ποιότητά τους και τελικά φθάνει ένα κρίσιμο κατώφλι κάτω από το οποίο η εγκυμοσύνη δεν είναι πλέον δυνατή. Η μείωση της ποιότητας των ωαρίων έχει ως αποτέλεσμα να προκύπτουν χρωμοσωμικές ανωμαλίες στα έμβρυα που προκύπτουν και συνεπώς υψηλότερα ποσοστά αποβολής και χαμηλότερες πιθανότητες εγκυμοσύνης. Εκτιμάται ότι η συχνότητα των ωαρίων με παθολογικό αριθμό χρωμοσωμάτων πλησιάζει το 100% μετά την ηλικία των 45 ετών.

Η ικανότητα της μήτρας να φιλοξενήσει επιτυχώς μια εγκυμοσύνη διατηρείται παρά την αύξηση της ηλικίας της γυναίκας. Παρότι η εγκυμοσύνη σε γυναίκες προχωρημένης ηλικίας συνδέονται με αυξημένα ποσοστά επιπλοκών (π.χ. υπέρταση, διαβήτη κύησης), η πλειονότητα των κυήσεων σε γυναίκες προχωρημένης ηλικίας έχει εξαιρετική έκβαση.

Κρυοσυντήρηση ωαρίων

Η επιτυχής κρυοσυντήρηση ωαρίων βελτιώθηκε θεαματικά την τελευταία δεκαετία και δεν θεωρείται πια πειραματική με αποτέλεσμα να είναι η επιλογή που μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχή εγκυμοσύνη στο μέλλον με πολύ καλά ποσοστά επιτυχίας. Βιβλιογραφικά δεδομένα που συγκρίνουν τα αποτελέσματα μεταξύ των κρυοσυντηρημένων ωαρίων και εμβρύων δείχνουν παρόμοια ποσοστά γεννήσεων μεταξύ των ομάδων.

Η διαδικασία προετοιμασίας των ωοθηκών περιλαμβάνει τη διέγερσή τους με ενέσιμη θεραπεία γοναδοτροπινών προκειμένου να αναπτυχθούν πολλαπλά ωάρια και να γίνει ωοληψία υπό ελαφρά αναισθησία. Τα ώριμα ωάρια κρυοσυντηρούνται λίγο μετά την ανάκτησή τους.

Τι άλλαξε τα τελευταία χρόνια;

Υαλοποίηση (Vitrification)

Παρότι η πρώτη εγκυμοσύνη από την κρυοσυντήρηση ωαρίων δημοσιεύθηκε το 1986, η τεχνική της υαλοποίησης (vitrification) έφερε επανάσταση στην κατάψυξη των ωαρίων. Η πρώτη γέννηση από υαλοποιημένα ανθρώπινα ωάρια αναφέρθηκε το 1999. Έκτοτε η τεχνική αυτή αντικατέστησε όλες τις προηγούμενες, μια και τα ποσοστά γονιμοποίησης, τα κλινικά ποσοστά εγκυμοσύνης ανά μεταφορά και το ποσοστό γεννήσεων ανά μεταφορά είναι συγκρίσιμα με εκείνα που επιτυγχάνονται χρησιμοποιώντας κατεψυγμένα και αποψυγμένα έμβρυα.

Συμβουλευτική

Η συμβουλευτική σχετικά με την κρυοσυντήρηση των ωαρίων πρέπει να εστιάζεται στις γυναίκες με ηλικίες έως 38 ετών ή και σε αρκετά νεότερες γυναίκες αν υπάρχει γυναικολογική πάθηση που οδηγεί σε μείωση του αποθέματος των ωαρίων, όπως είναι η ενδομητρίωση.

Όσο μικρότερη είναι η γυναίκα τη στιγμή της κρυοσυντήρησης των ωαρίων, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα γεννήσεως υγιούς παιδιού στο μέλλον, όταν χρησιμοποιήσει τα ωάρια αυτά. Όταν οι γυναίκες επιλέγουν την κρυοσυντήρηση ωαρίων σε μεγαλύτερες ηλικίες, θα πρέπει να αναμένουν ότι θα έχουν μικρότερη πιθανότητα επιτυχίας στο μέλλον απ’ ό,τι αν το είχαν κάνει σε νεότερη ηλικία. Ωστόσο, μπορεί να επιτευχθεί κλινική εγκυμοσύνη από την κρυοσυντήρηση των ωαρίων σε γυναίκες ηλικίας 41-43 ετών, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτή η τεχνολογία θα μπορούσε να είναι ευεργετική ακόμη και σε αυτήν την ομάδα αναπαραγωγικής ηλικίας.

Πόσο ασφαλής είναι η μέθοδος;

1. Κίνδυνος αποβολής: Ο παράγοντας που επηρεάζει τον κίνδυνο αποβολής είναι η ηλικία της γυναίκας όταν κρυοσυντηρεί τα ωάριά της, και όχι η διαδικασία της κρυοσυντήρησης.
2. Περιγεννητική νοσηρότητα και θνητότητα: Τα μέχρι σήμερα δεδομένα για την υγεία των παιδιών που προέρχονται από κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι πολύ ενθαρρυντικά, κάτι που επιβεβαιώνει την ασφάλεια αυτών των τεχνικών.
3. Χρωμοσωμικές ανωμαλίες: Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα χρωμοσώματα των κατεψυγμένων - αποψυγμένων ωαρίων είναι φυσιολογικά τόσο στον αριθμό όσο και τη δομή.
4. Συγγενείς ανωμαλίες: Δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αυξημένης εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών στα παιδιά που γεννιούνται από κρυοσυντηρημένα ωάρια. 

*Άρθρο του Γεώργιου Ιωαννίδη, Μαιευτήρα – Γυναικολόγου, Ειδικού στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, Μονάδα ΥΓΕΙΑ IVF  ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ.