Υγεία - Περιβάλλον

24 Απριλίου 2020 11:23

Κορονοϊός SARS-COV 2: Κύηση και Θηλασμός

Διάβασέ μου το...

Η Παρασκευή Λιάκου, απαντά για όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις εγκυμονούσες, τα νεογνά και τον θηλασμό.

Κορονοϊός SARS-COV 2: Κύηση και Θηλασμός

Η χειρουργός μαστού, Παρασκευή Λιάκου, δίνει διευκρινίσεις και απαντήσεις για το θέμα “κορονοϊός κύηση και θηλασμός”:

Ο νέος κορονοϊός SARS – COV 2 έχει επηρεάσει δραματικά τη ζωή όλων μας, τόσο σε καθημερινό επίπεδο όσο και στις προβολές μας για το μέλλον. Η αστραπιαία εξάπλωση του ιού παγκοσμίως έχει θέσει τις κοινωνίες σε παύση και τα συστήματα υγείας σε οριακά επίπεδα λειτουργίας. Καθώς όλο και περισσότερες πληροφορίες συλλέγονται σχετικά με τα επιδημιολογικά στοιχεία της νόσου, δηλαδή την επίδρασή τους στους πληθυσμούς, φαίνεται ότι στις ευπαθείς ομάδες δεν ανήκουν μόνο ηλικιωμένοι και άτομα με υποκείμενες ασθένειες. Ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν οι έγκυες, οι νέες μητέρες και τα νεογνά. Πολλά ερωτήματα γεννιούνται, προϊούσης της πανδημίας, σχετικά με την πληθυσμιακή αυτή κατηγορία.

Η αλήθεια είναι ότι τα στοιχεία δεν είναι τόσο εύρωστα ώστε να δώσουν αδιαμφισβήτητα ασφαλή συμπεράσματα. Υπάρχουν ωστόσο ενδείξεις και από ποικίλους διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (1), το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (2) και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων των ΗΠΑ (3), δίνονται γενικές οδηγίες.

Τα ερωτήματα και οι απαντήσεις μπορούν να ταξινομηθούν σε 4 βασικές κατηγορίες:

1. Πόσο ευάλωτες είναι οι έγκυες γυναίκες στη νόσο COVID-19;

Δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ότι οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης από τον νέο κορονοϊό, ούτε ότι έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν βαρύτερα και με περισσότερες επιπλοκές από άλλες ομάδες πληθυσμού. Είναι ωστόσο γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της κύησης συμβαίνουν αλλαγές στο ανοσοποιητικό της γυναίκας που την κάνουν πιο ευπαθή σε λοιμώξεις του αναπνευστικού από άλλους ιούς της ίδιας οικογένειας αλλά και τη γρίπη. Για το λόγο αυτό δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αυστηρή τήρηση όλων των κανόνων προστασίας, κοινωνικής απομάκρυνσης και υγιεινής κατά τη διάρκεια της κύησης.

2. Μία θετική στον SARS-COV 2 έγκυος γυναίκα είναι δυνατό να μεταδώσει τον ιό στο έμβρυο είτε μέσω του πλακούντα (δηλαδή με αιματογενή μετάδοση) είτε κατά τον τοκετό, κατά τη διέλευση του εμβρύου από το γεννητικό σωλήνα (δηλαδή με κάθετη μετάδοση);

Στις περιπτώσεις εγκύων που έχουν καταγραφεί ως θετικές στο νέο κορονοϊό, ελάχιστα από τα μωρά που γεννήθηκαν βρέθηκαν θετικά στον ιό, αλλά δεν είναι γνωστό εάν η μόλυνση έγινε πριν τη γέννηση ή μετά από αυτή. Μέχρι στιγμής ωστόσο ο ιός δεν έχει ανιχνευθεί σε δείγματα αμνιακού υγρού ή άλλα σωματικά υγρά της μητέρας. Οι πληροφορίες δε που υπάρχουν για την κάθετη μετάδοση κατά τον τοκετό είναι λίγες. Όμως δεν έχει διαπιστωθεί τέτοιου είδους μετάδοση στις περιπτώσεις αυτές.

3. Είναι δυνατό να μεταδοθεί ο ιός μέσω τη θηλασμού από τη θετική μητέρα στο νεογνό;

Στις μέχρι τώρα σποραδικές μελέτες, δεν έχει ανιχνευθεί ο SARS- COV 2 στο μητρικό γάλα, ωστόσο το ενδεχόμενο αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί. Επιπλέον, λόγω της στενής επαφής μητέρας – νεογνού κατά το θηλασμό υπάρχει σαφής κίνδυνος αερογενούς μετάδοσης του ιού στο μωρό από την ασθενή μητέρα. Από την άλλη τα πολλαπλά οφέλη του θηλασμού είναι γνωστά και τεκμηριωμένα. Φαίνεται ότι η κλινική εικόνα της μητέρας σε συνδυασμό με την επιθυμία της να θηλάσει, πάντα υπό την καθοδήγηση ειδικού, θα πρέπει να κατευθύνει την απόφαση για τη διενέργεια θηλασμού ή όχι. Εάν ληφθεί η απόφαση του θηλασμού, καλό θα ήταν να χρησιμοποιείται αντλία για τη λήψη του γάλακτος (breast pump) και να χορηγείται αυτό στο μωρό είτε από τη μητέρα του αφού λάβει όλα τα μέτρα προφύλαξης (πλύσιμο χεριών, μάσκα, αερισμός χώρου, καθαρισμός επιφανειών) είτε από ένα άτομο που δεν νοσεί.

4. Πόσο ευπαθή είναι τα νεογνά στη νόσο;

Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου στο νεογνό από μια θετική μητέρα είναι πολύ μικρές αλλά όχι μηδενικές. Οι αναφορές για θετικά μωρά είναι πολύ λίγες και δείχνουν ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων η νόσος είναι ήπια και με σπάνιες επιπλοκές. Ωστόσο, επειδή έχουν αναφερθεί και τέτοιες, και κυρίως αναπνευστική δυσχέρεια και διασωλήνωση, είναι απαραίτητη η σχολαστική τήρηση μέτρων προφύλαξης και ακόμα και απομάκρυνσης του νεογνού από μια βαρέως νοσούσα μητέρα.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν πως δεν έχει βρεθεί ακόμα θεραπεία για τον παθογόνο αυτό ιό, το πιο σημαντικό μέτρο είναι η πρόληψη. Σε περίπτωση που μητέρα ή νεογνό νοσήσει θα πρέπει να τηρηθούν οι οδηγίες των παγκόσμιων οργανισμών υγείας για να επέλθει όσο το δυνατό πιο άμεσα η ίαση.