Οικονομία
Ευρωβαρόμετρο: καθολική η ανησυχία των Ελλήνων για το κόστος ζωής
Οι ανησυχίες των Ελλήνων και των Ευρωπαίων πολιτών, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο.
Το αυξανόμενο κόστος ζωής είναι η μεγαλύτερη ανησυχία για το 93% των Ευρωπαίων, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Η στήριξη για την ΕΕ παραμένει σταθερά σε υψηλά επίπεδα, αν και το ποσοστό στην Ελλάδα είναι αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ οι πολίτες περιμένουν από την Ένωση να συνεχίσει να εργάζεται για την εξεύρεση λύσεων για να μετριαστούν οι επιπτώσεις των αλυσιδωτών κρίσεων.
Σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, περισσότεροι από επτά στους δέκα ερωτηθέντες ανησυχούν για την αύξηση του κόστους ζωής, με τα χειρότερα αποτελέσματα να παρατηρούνται στην Ελλάδα (100%), την Κύπρο (99%), την Ιταλία και την Πορτογαλία (98% και για τις δύο χώρες). Οι αυξανόμενες τιμές, μεταξύ άλλων για την ενέργεια και τα τρόφιμα, γίνονται αισθητές σε όλες τις κοινωνικές και δημογραφικές κατηγορίες, ανεξαρτήτως π.χ. φύλου ή ηλικίας, ή εκπαιδευτικού και κοινωνικού-επαγγελματικού προφίλ. Η δεύτερη μεγαλύτερη ανησυχία των Ευρωπαίων πολιτών με 82% είναι η απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ποσοστό που στην Ελλάδα ανέρχεται στο 97%. Σε επίπεδο ΕΕ, τρίτη κατά σειρά ανησυχία αποτελούν η κλιματική αλλαγή και η εξάπλωση του πολέμου στην Ουκρανία σε άλλες χώρες (81%). Η μετανάστευση ωστόσο απασχολεί ιδιαίτερα τους Έλληνες πολίτες, όπου αποτελεί την τρίτη πιο διαδεδομένη ανησυχία με ποσοστό 86%, ακολουθούμενη από την κλιματική αλλαγή, με 84%.
Οι πολίτες περιμένουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεχίσει να εργάζεται για την εξεύρεση λύσεων για να μετριαστούν οι πολλαπλασιαζόμενες επιπτώσεις των αλυσιδωτών κρίσεων που έχουν πλήξει την ήπειρο. Η υψηλή στήριξη για την ΕΕ προέρχεται από την εμπειρία πρόσφατων ετών, κατά τα οποία η ΕΕ επέδειξε αξιοσημείωτη ικανότητα να δρα ενωμένη και να λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα. Για την ώρα, οι Ευρωπαίοι δεν είναι ικανοποιημένοι με τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς μόνο ένας στους τρεις ερωτηθέντες βλέπει θετικά τις πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ζωής. Τα αποτελέσματα είναι ακόμη αρνητικότερα στην Ελλάδα, όπου μόνο ένας στους πέντε ερωτηθέντες απάντησε θετικά.
Σχετικά με την οικονομική κατάσταση των πολιτών, η έρευνα δείχνει ότι οι επιπτώσεις από τις αλλεπάλληλες κρίσεις γίνονται όλο και περισσότερο αισθητές. Σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της ΕΕ (46%) δηλώνει ότι το βιοτικό του επίπεδο έχει ήδη μειωθεί λόγω των συνεπειών της πανδημίας COVID-19, των συνεπειών του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και του αυξανόμενου κόστους ζωής. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό φτάνει το 66%. Ένα επιπλέον 39% (29% για την Ελλάδα) δεν έχουν δει ακόμη το βιοτικό τους επίπεδο να μειώνεται, αλλά αναμένουν ότι αυτό θα συμβεί το επόμενο έτος, δημιουργώντας μια μάλλον ζοφερή προοπτική για το 2023. Ένας άλλος χαρακτηριστικός δείκτης των αυξανόμενων οικονομικών δυσχερειών είναι η αύξηση του ποσοστού των πολιτών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πληρωμής λογαριασμών «τις περισσότερες φορές» ή «μερικές φορές», όπου παρατηρείται αύξηση εννέα μονάδων από 30% σε 39% σε επίπεδο ΕΕ από το φθινόπωρο του 2021. Στην Ελλάδα υπήρξε αύξηση 14 μονάδων, με το ποσοστό αυτό να αγγίζει το 86%.
«Είναι λογικό οι άνθρωποι να ανησυχούν για το αυξανόμενο κόστος ζωής, καθώς όλο και περισσότερες οικογένειες δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Τώρα είναι η ώρα να πετύχουμε απτά αποτελέσματα, να τιθασεύσουμε τους λογαριασμούς μας, να περιορίσουμε τον πληθωρισμό και να καταφέρουμε να πετύχουμε ανάπτυξη στις οικονομίες μας. Πρέπει να προστατεύσουμε τα πιο ευάλωτα μέλη των κοινωνιών μας», δήλωσε η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola.
Οι πολλαπλές γεωπολιτικές κρίσεις των τελευταίων ετών εξακολουθούν να δημιουργούν σοβαρές προκλήσεις για τους πολίτες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Με τον πληθωρισμό στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και δεκαετίες, οι Ευρωπαίοι πολίτες θέλουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να επικεντρωθεί στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (37%). Η δημόσια υγεία παραμένει σημαντική για πολλούς Ευρωπαίους πολίτες (34%), όπως και η συνεχιζόμενη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής (31%). Η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (31%) είναι επίσης ψηλά στον κατάλογο των Ευρωπαίων πολιτών. Στην Ελλάδα, οι ερωτηθέντες επέλεξαν την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ως πρώτη προτεραιότητα (58%), δεύτερη την υποστήριξη της οικονομίας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (55%) και τρίτη τη δημόσια υγεία (44%).
Ταυτόχρονα, οι πρόσφατες κρίσεις και ιδιαίτερα ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ενισχύουν την υποστήριξη των πολιτών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση: 62% βλέπουν θετικά την συμμετοχή στην ΕΕ, το οποίο αποτελεί ένα από τα υψηλότερα αποτελέσματα που έχουν καταγραφεί από το 2007. Το ποσοστό των ερωτηθέντων στην Ελλάδα είναι αρκετά χαμηλότερο, στο 43%. Τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων (66%) θεωρούν σημαντική την ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ, ενώ το 72% πιστεύει ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από το γεγονός ότι είναι μέλος της ΕΕ. Στην Ελλάδα το 59% αξιολογούν ως σημαντική την ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ, ενώ το 65% θεωρούν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από την ιδιότητα του κράτους μέλους.
Στο πλαίσιο αυτό, η «ειρήνη» επανέρχεται στο μυαλό των πολιτών ως ένας από τους βασικούς και θεμελιώδεις λόγους της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Το 36% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι η συμβολή της ΕΕ στη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της ασφάλειας είναι τα κύρια οφέλη της ένταξης σε αυτήν, μια αύξηση έξι μονάδων από το φθινόπωρο του 2021. Το ποσοστό είναι υψηλότερο στην Ελλάδα, όπου φτάνει το 46%. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι πιστεύουν επίσης ότι η ΕΕ διευκολύνει την καλύτερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών (35%) και συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη (30%).
Σχεδόν ενάμιση χρόνο πριν από τις Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2024, ένας στους δύο Ευρωπαίους πολίτες δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται για τη διαδικασία (54%), στα ίδια επίπεδα με το αντίστοιχο διάστημα πριν από τις Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2019 (53% τον Οκτώβριο του 2017). Στην Ελλάδα ενδιαφέρον δηλώνουν το 56% των πολιτών, ποσοστό αισθητά αυξημένο, κατά 14 μονάδες. Στο ερώτημα αν θα ψήφιζαν, εφόσον οι εκλογές αυτές ήταν προγραμματισμένες για την επόμενη εβδομάδα, οι Έλληνες απαντούν θετικά, με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των 27 (75%), ενισχυμένο κατά έξι μονάδες σε σχέση με το εαρινό Ευρωβαρόμετρο του ΕΚ το 2022. Ο μέσος όρος των Ευρωπαίων ερωτηθέντων απαντά θετικά σε ποσοστό 67%.
Το Ευρωβαρόμετρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το φθινόπωρο του 2022 διεξήχθη μεταξύ 12 Οκτωβρίου και 7 Νοεμβρίου 2022 στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Στην έρευνα πήραν μέρος συνολικά 26.431 Ευρωπαίοι και τα αποτελέσματα σε επίπεδο ΕΕ σταθμίστηκαν ανάλογα με το μέγεθος του πληθυσμού της κάθε χώρας. Στην Ελλάδα συμμετείχαν 1009 άτομα μέσω προσωπικής συνέντευξης.
H Έφη Αχτσιόγλου, τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρει σε ανακοίνωσή της: «Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο οι Έλληνες είναι οι πιο ανήσυχοι σε ολόκληρη την Ευρώπη για την ακρίβεια, για την απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ είναι οι λιγότερο ικανοποιημένοι από τα μέτρα της κυβέρνησης. Την ίδια ώρα, ο ετήσιος πληθωρισμός το 2022 έκλεισε στο 9,6%, ενώ ο πληθωρισμός στα τρόφιμα τον Δεκέμβριο ξεπέρασε το 15%, γεγονός που επιβεβαιώνει την παταγώδη αποτυχία του πολυδιαφημισμένου καλαθιού της κυβέρνησης. Παράλληλα, με την είσοδο του 2023, οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με νέες μεγάλες ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά και είδη πρώτης ανάγκης. Είναι πλέον δεδομένο : Με την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη οι πολίτες όχι μόνο φτωχοποιούνται, αλλά πληρώνουν ένα βαρύ και άδικο τίμημα, για να τροφοδοτούνται και να ενισχύονται τα υπερκέρδη των μονοπωλίων. Η πολιτική αλλαγή είναι η μόνη διέξοδος».
Σε ανακοίνωσή του ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, αναφέρει: «Πλήρως αποκαλυπτικά και ταυτόχρονα άκρως ανησυχητικά είναι τα στοιχεία της έρευνας «Ευρωβαρόμετρο». Και έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς δείχνουν με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο την κατάσταση αλλά και τις φόβους των ευρωπαίων πολιτών. Ειδικά όμως η σύγκριση των Ελλήνων με τους υπόλοιπους ευρωπαίους δικαιώνει τις θέσεις του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, σχετικά με τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Όταν μέσα από το Ευρωβαρόμετρο βλέπουμε ότι το αυξανόμενο κόστος ζωής είναι η μεγαλύτερη ανησυχία για το 100% των Ελλήνων, έναντι 93% των πολιτών στην ΕΕ, μπορούμε να καταλάβουμε τη δυσχερή θέση των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Δεύτερη μεγαλύτερη ανησυχία για τους πολίτες της Ευρώπης είναι η απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού με ποσοστό 82%. Πόσο είναι όμως στην Ελλάδα; 97%! Σοκαριστικό είναι και το στοιχείο από το Ευρωβαρόμετρο που δείχνει ότι το 86% των Ελλήνων δυσκολεύεται να πληρώσει τους λογαριασμούς του. Είναι τεράστιο ποσοστό και αποτυπώνει την σκληρή πραγματικότητα της αγοράς. Γιατί όταν ένα νοικοκυριό δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του εξαιτίας της ακρίβειας και του περιορισμένου διαθέσιμου εισοδήματος, πως θα στηρίξει την κατανάλωση, δηλαδή την αγορά και τις επιχειρήσεις της; Είναι λοιπόν δεδομένο ότι οι αυξήσεις των τιμών σε ενέργεια, προϊόντα αλλά και βασικά αγαθά, όπως τα τρόφιμα, όχι απλά απασχολούν αλλά κυριολεκτικά φοβίζουν τους πολίτες της Ευρώπης και περισσότερο της Ελλάδας. Παράλληλα καταγράφεται και ο προβληματισμός των κατοίκων της Ευρώπης για τα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης που έχουν ληφθεί τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Υπάρχουν επίσης πολλά επιμέρους στοιχεία που δείχνουν τους φόβους των ευρωπαίων για τη κλιματική αλλαγή, την εξάπλωση του πολέμου που διεξάγεται στην Ουκρανία, τη μετανάστευση. Εκτιμώ ότι αυτή η έρευνα από το Ευρωβαρόμετρο είναι επί της ουσίας ένα καμπανάκι κινδύνου το οποίο πρέπει να το ακούσουν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της ΕΕ. Και βέβαια η ελληνική κυβέρνηση, η οποία πιστεύω ότι πρέπει να εντείνει ακόμα περισσότερο τις πιέσεις της προς τις Βρυξέλλες για λήψη μέτρων στήριξης πολιτών και επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ταυτόχρονα να αλλάξει το μείγμα πολιτικής της εντός συνόρων. Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη. Μόνο με μέτρα πρόσκαιρης ανακούφισης δεν αντιμετωπίζονται τα προβλήματα. Τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της χώρας –κυρίως οι μικρομεσαίες- αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους και δεν αποκλείεται στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον να απειληθεί η κοινωνική συνοχή. Η διαρκής φτωχοποίηση που βιώνει η ελληνική κοινωνία πρέπει επιτέλους να σταματήσει».
