Υγεία - Περιβάλλον

Εξειδικευμένα κέντρα καρδιακών βαλβίδων: Τα πλεονεκτήματα της διεπιστημονικής αντιμετώπισης

Γράφει ο Γρηγόρης Παττακός, Καρδιοχειρουργός, Αναπλ. Διευθυντής Β’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ & Αναπλ. Διευθυντής Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων.

Για τις παθήσεις των βαλβίδων της καρδιάς ασχολούνται ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές ιατρικές ειδικότητες. Μέχρι σήμερα η κάθε ειδικότητα έκανε την δουλειά της μεμονωμένα.  Ο ασθενής έκανε πολλά χωριστά ραντεβού, ενώ μετέφερε ο ίδιος τις εξετάσεις του από ιατρό σε ιατρό.  Με το εξειδικευμένο κέντρο καρδιακών βαλβίδων τα πράγματα αλλάζουν ριζικά προς το συμφέρον του ασθενούς.  Υπάρχει ταχύτερη εξυπηρέτηση και εναρμονισμένος συντονισμός μεταξύ των ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων. Οι διεθνείς οδηγίες πλέον, συνιστούν αυτή την οργάνωση για τα εξειδικευμένα κέντρα καρδιακών βαλβίδων. 

Ο ρόλος του Καρδιοχειρουργού

Ο Καρδιοχειρουργός γνωρίζει πλέον αυτό που θέλει ο ασθενής – άριστο αποτέλεσμα για την πάθηση της καρδιάς του με τη λιγότερο επεμβατική μέθοδο.  Οι περισσότερες επεμβάσεις βαλβίδων θα γίνουν, είτε θωρακοσκοπικά (με κάμερα και πολύ μικρή τομή στον θώρακα), είτε πλήρως διαδερμικά (με καθετήρα όπως γίνεται μια απλή στεφανιογραφία) αποφεύγοντας την στερνοτομή. Παραδείγματα των επεμβάσεων που πραγματοποιούνται χωρίς στερνοτομή είναι η επιδιόρθωση μιτροειδούς βαλβίδας, αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας, επιδιόρθωση τριγλώχινας βαλβίδας, η αορτοστεφανιαία παράκαμψη (γνωστή και ως bypass), και η επιδιόρθωση πολύπλοκων ανευρυσμάτων. Ο προεγχειρητικός έλεγχος σε συντονισμό με τους υπόλοιπους ιατρούς της ομάδας θα δώσει τα στοιχεία για τον κατάλληλο σχεδιασμό της επέμβασης. 

Ο ρόλος του Επεμβατικού Καρδιολόγου

Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος είναι ειδικός στην αντιμετώπιση καρδιακών παθήσεων με τη χρήση καθετήρων που εισάγονται από αρτηρία ή φλέβα του χεριού και του ποδιού.  Σε συνεργασία με τον Καρδιοχειρουργό πραγματοποιούν υβριδικές και διαδερμικές επεμβάσεις βαλβίδων. Η συνεργασία πάνω σε διαφορετικές τεχνικές φέρνει καλύτερα μετεγχειρητικά αποτελέσματα. Ο συνηθισμένος χώρος αυτών των επεμβάσεων είναι το υβριδικό χειρουργείο – μια ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα εξοπλισμένη με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας που επιτρέπει όλες τις λειτουργίες της κλασικής χειρουργικής αίθουσας με αυτές του αιμοδυναμικού εργαστηρίου. 

Ο ρόλος του Αναισθησιολόγου καρδιάς

Ο Αναισθησιολόγος με εξειδίκευση στην καρδιά έχει ειδικό ρόλο στις επεμβάσεις καρδιάς και στα κέντρα καρδιακών βαλβίδων, συμβάλλοντας στον εξονυχιστικό έλεγχο του ασθενούς πριν την επέμβαση για να εξασφαλίσει την ομαλή ροή της επέμβασης.  Επίσης, θα συνεργαστεί με τον Καρδιοχειρουργό και Επεμβατικό Καρδιολόγο κατά την διάρκεια της επέμβασης για να δώσει σημαντικά στοιχεία για την κατάσταση της καρδιάς του ασθενούς και να ρυθμίσει την περιεγχειρητική φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς.  Ο Αναισθησιολόγος συμβάλλει σημαντικά στην διαχείριση και εξάλειψη του πόνου του ασθενούς, κάτι το οποίο είναι σημαντικό για την γρήγορη κινητοποίηση του και την μείωση των ημερών παραμονής του στο νοσοκομείο. 

Ο ρόλος του Απεικονιστή Καρδιολόγου – ειδικού στον Υπέρηχο Καρδίας Triplex

Ο Καρδιολόγος με εξειδίκευση στον υπέρηχο παίζει σημαντικό ρόλο προεγχειρητικά, κατά τη διάρκεια της επέμβασης και μετεγχειρητικά. Πριν την επέμβαση δίνει στην ομάδα λεπτομέρειες για τις βαλβίδες της καρδιάς, την γενικότερη λειτουργία της καρδιάς και τις πιθανές αλλαγές στη δομή της καρδιάς που έχουν προκληθεί από την βαλβιδοπάθεια. Η σχέση του με τον ασθενή θα συνεχιστεί εντός της χειρουργικής αίθουσας.  Εκεί, ο ίδιος ιατρός θα ολοκληρώσει το διοισοφάγειο υπέρηχο για να δώσει εικόνες και συμπεράσματα για τη λειτουργία της καρδιάς αμέσως πριν την επέμβαση και στο τέλος της επέμβασης θα κάνει «έλεγχο ποιότητας» ελέγχοντας ότι η επέμβαση έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία. 

Ο ρόλος του Κλινικού Καρδιολόγου

Ο Κλινικός Καρδιολόγος είναι από τα σημαντικότερα μέλη της ομάδας επειδή έχει την ευθύνη της χρόνιας παρακολούθησης του ασθενούς. Ο ίδιος ξέρει καλύτερα το ιστορικό και τις παθήσεις του ασθενούς και συμβάλλει σημαντικά στην ομαλή συνεργασία όλων των ειδικοτήτων. Οι γνώσεις του για τη διάγνωση αλλά και τη θεραπεία των βαλβίδων της καρδιάς τον κάνει πολύτιμο μέλος της ομάδας.

Ο ρόλος του Ακτινολόγου

Ο Ακτινολόγος προσφέρει πολύτιμα στοιχεία απεικόνισης όλου του σώματος του ασθενούς.  Για ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους θα δημιουργήσει την «χαρτογράφηση» του σώματος του ασθενούς δείχνοντας την ανατομική σχέση των αρτηριών, των βαλβίδων της καρδιάς, τη δομή του θώρακα αλλά και τη λειτουργία και τη θέση των άλλων οργάνων που μπορεί να επηρεάσουν την επέμβαση. Οι πιο συνηθισμένες τεχνικές είναι η αξονική και μαγνητική τομογραφία αλλά και η αγγειογραφία και ο υπέρηχος και το PET θα συμβάλλουν σημαντικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Η τεχνική της τρισδιάστατης ανασύνθεσης μπορεί να δημιουργήσει ψηφιακά «μοντέλα» πάνω στα οποία μπορεί να γίνει και προσομοίωση της επέμβασης για βελτιστοποίηση του προεγχειρητικού σχεδιασμού. 

Ο ρόλος του Εντατικολόγου

Στα διεθνώς αναγνωρισμένα κέντρα καρδιακών βαλβίδων υπάρχουν οι κατάλληλοι εντατικολόγοι που στελεχώνουν την Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.  Αυτοί οι ιατροί έχουν εκπαιδευτεί για την άμεση μετεγχειρητική παρακολούθηση και διαχείριση του ασθενούς.  

Υπάρχουν πολλές ιατρικές ειδικότητες που θα συντονιστούν για το καλό του ασθενούς και η κάθε ειδικότητα θα προσφέρει κάτι σημαντικό ώστε να υπάρχει το βέλτιστο τελικό αποτέλεσμα για τον ασθενή.  Αυτή η συνεργασία πολλών ειδικοτήτων είναι το μυστικό της επιτυχίας των εξειδικευμένων κέντρων καρδιακών βαλβίδων.

*Άρθρο του Γρηγόρη Παττακού, Καρδιοχειρουργού, Αναπλ. Διευθυντή Β’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ & Αναπλ. Διευθυντής Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων.