Πολιτική
Στον “προθάλαμο” ευρωπαϊκών κυρώσεων η Τουρκία
Αυστηρή προειδοποίηση στην Άγκυρα έστειλε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε, που εισηγείται την εξέταση μέτρων για τις τουρκικές προκλήσεις.
Της Μαρίας Αρώνη
Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία απομακρύνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις δεν προχωρούν, διεμήνυσε στην Άγκυρα ο Γιοχάνες Χαν, Επίτροπος αρμόδιος για τη Διεύρυνση.
Οι συνομιλίες με την Τουρκία επηρεάστηκαν σημαντικά από τις δραστηριότητες γεώτρησης στην κυπριακή ΑΟΖ, κάτι το οποίο είναι «απαράδεκτο», όπως τόνισε.
Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου αναφέρονται σε αυτές τις πρόσφατες εξελίξεις και το Συμβούλιο υπογραμμίζει την σοβαρή αρνητική επίπτωση που φέρουν αυτές οι παράνομες ενέργειες της Άγκυρας. Το Συμβούλιο «καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ να υποβάλουν, χωρίς καθυστέρηση, επιλογές με κατάλληλα μέτρα κατά της Τουρκίας για τις δραστηριότητες γεώτρησης στην Κυπριακή ΑΟΖ». Όπως ανέφερε, ο Γιοχάνες Χαν, τα μέτρα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν το “πάγωμα” των επιδοτήσεων ή αποκλεισμό από συναντήσεις υψηλού επιπέδου.
Συγκεκριμένα, στα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ αναφέρει τα εξής:
«Το Συμβούλιο εξακολουθεί να αναμένει από την Τουρκία να δεσμευτεί κατηγορηματικά για την καλή γειτονία τις διεθνείς συμφωνίες και την ειρηνική επίλυση των διαφορών, έχοντας προσφυγή, εάν είναι αναγκαίο, στο Διεθνές Δικαστήριο. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει και επιβεβαιώνει προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018, καταδικάζοντας έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Το Συμβούλιο εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τις τρέχουσες παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και εκφράζει τη λύπη του που η Τουρκία δεν έχει ακόμη απαντήσει στις επανειλημμένες εκκλήσεις της ΕΕ να σταματήσει τέτοιες δραστηριότητες.
Το Συμβούλιο υπογραμμίζει τις σοβαρές άμεσες αρνητικές συνέπειες που έχουν αυτές οι παράνομες ενέργειες, σε όλη την έκταση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να επιδείξει συγκράτηση, να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και να απέχει από τέτοιες ενέργειες. Η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και είναι έτοιμη να ανταποκριθεί κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο. Το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση επιλογές για κατάλληλα μέτρα.»
Επιπλέον, το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους και αμερόληπτης εφαρμογής του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στην Συμφωνία Σύνδεσης προς όλα τα κράτη μέλη. Το Συμβούλιο τονίζει ότι η Τουρκία πρέπει να αποφύγει τις απειλές και τις ενέργειες που καταστρέφουν τις καλές σχέσεις γειτονίας, να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να σέβεται την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ στα χωρικά τους ύδατα και στον εναέριο χώρο τους, συμπεριλαμβανομένου, μεταξύ άλλων, του δικαιώματος εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο. Η ΕΕ παραμένει πλήρως δεσμευμένη σε μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Από αυτή την άποψη, το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμεύεται και να συμβάλλει σε μια τέτοια διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών της, εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο.
Τέλος, το Συμβούλιο τονίζει ότι «η Τουρκία εξακολουθεί να απομακρύνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση». Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματά του της 26ης Ιουνίου 2018, το Συμβούλιο σημειώνει ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία έχουν ουσιαστικά σταματήσει και δεν υπάρχουν άλλα κεφάλαια που μπορούν να ανοίξουν ή να κλείσουν. Επιπλέον, δεν προβλέπονται περαιτέρω εργασίες για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας.
Ικανοποίηση εκφράζει το Μέγαρο Μαξίμου
Κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους για την θέση που έλαβε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε.
Όπως αναφέρουν, «Για πρώτη φορά η ΕΕ αποφασίζει μέτρα σε βάρος της Τουρκίας για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και συγκεκριμένα για τις ενέργειές της στην Κυπριακή ΑΟΖ. Πιο συγκεκριμένα: Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων υπογραμμίζει τη σοβαρή αρνητική επίδραση που έχουν άμεσα αυτές οι παράνομες ενέργειες σε όλο το εύρος των σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας. Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να δείξει αυτοσυγκράτηση, σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και να απέχει από αυτές τις ενέργειες. Η ΕΕ θα παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις και είναι έτοιμη να αντιδράσει καταλλήλως και σε απόλυτη αλληλεγγύη με την Κύπρο. Σε αυτό το πλαίσιο το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να καταθέσει επιλογές για κατάλληλα μέτρα χωρίς καθυστέρηση.»
Σε σχέση με την Αλβανία, κυβερνητικές πηγές σχολιάζουν πως «για πρώτη φορά το Συμβούλιο θέτει επίσημα την προστασία των περιουσιακών δικαιωμάτων και το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό, ως κριτήρια για την ενταξιακή διαδικασία».
Τέλος, όσον αφορά τη Συμφωνία των Πρεσπών, κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου σχολίαζαν πως «για πρώτη φορά το Συμβούλιο δεν καλωσορίζει μόνο ως ιστορική τη Συμφωνία των Πρεσπών, τονίζοντας τη σημασία της για την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά υπογραμμίζει και τη σημασία της εφαρμογής της. Με αυτόν τον τρόπο η ΕΕ αποκτά ρόλο στην παρακολούθηση της πιστής εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών».
